Ποιοι κρύβονται πίσω απο τις φιγούρες στην Τράπουλα;

    Φαντάζομαι οι περισσότεροι έχουν συνδυάσει την τράπουλα με τα Χριστούγεννα.. Εγώ όχι και τόσο. Πιο πολύ την έχω συνδυάσει με καλοκαίρι, διακοπές, βράδια στην αυλή να παίζουμε "αγωνία" ή μπιρίμπα!! Και μιας και άνοιξε ο καιρός εγώ την τράπουλα θυμήθηκα!!
    Σήμερα σας έχω τα άτομα τα οποία κρύβονται πίσω από τις φιγούρες της τράπουλας! Αλλά πρώτα μια εισαγωγή! Ναι.. ναι.. κι άλλη!!

    Η λέξη «τράπουλα», που σημαίνει τη «δεσμίδα των παιγνιόχαρτων», προέρχεται από την ιταλική λέξη «trappola», που σημαίνει «παγίδα» και «δόλος».
Η τράπουλα αποτελείται από τα «τραπουλόχαρτα» ή «παιγνιόχαρτα» ή «χαρτιά» και προήλθε από το ιταλικό παιχνίδι «ταρόκ» ή «ταρόκο», που παιζόταν με χοντρά τετράγωνα ή παραλληλόγραμμα χαρτιά με αριθμημένες φιγούρες τόσο για ψυχαγωγία, όσο και για κερδοσκοπία. Αυτό, με τη σειρά του, προέρχεται από την «τράπουλα Ταρό», που επιζεί μέχρι τις ημέρες μας και έχει αποκλειστικά και μόνο αποκρυφιστικό περιεχόμενο και προορίζεται για μαντεία. Το πιθανότερο είναι η απλή τράπουλα και το Ταρό αρχικά να συνυπήρχαν, παράλληλα, στη συνέχεια να ενώθηκαν – συνδυάστηκαν και κατόπιν πάλι να διαφοροποιήθηκαν. Αυτά ως προς το πιο πρόσφατο ιστορικό παρελθόν της τράπουλας. Διότι η καταγωγή της, αβέβαιη, χάνεται μέσα στον χρόνο, στους μύθους και στις παραδόσεις.
    Είναι πολύ δύσκολο να πούμε ποια η προέλευση της τράπουλας. Λέγεται πως μπορεί να προήλθε από Άραβες, να έχει τόπο καταγωγής την Αίγυπτο, την Ινδία ή την Κίνα, με την τελευταία να θεωρείται ως η πιο αληθείς προέλευσή της. Όπως και να έχει στην Ευρώπη και την Ασία ήρθε μεταγενέστερα.
    Η εξέλιξη και η κατασκευής της τράπουλας, διαφέρει από χώρα σε χώρα. Χαρτόνι, ύφασμα, πλαστικό κ.α. μπορεί να χρησιμοποιηθούν για την κατασκευή της τράπουλας. Κάτι άλλο που διαφέρει από τόπους σε τόπους είναι τα φύλλα που απαριθμεί. Οι ενετικές δέσμες αποτελούνται από 70 φύλλα, αυτές της Μπολόνιας από 97 φύλλα και οι γαλλικές από 52 φύλλα, παραλλαγή η οποία τελικώς επικράτησε διεθνώς.
    Παλαιότερα στα τραπουλόχαρτα υπήρχαν διάφορα σύμβολα, όπως ο ήλιος, η σελήνη, το σπαθί κ.λπ. Στη Γερμανία και την Ελβετία οι τέσσερις σειρές – “φυλές” είχαν την παράσταση και ονομάζονταν: φύλλα, κουδούνια, βελανίδια και καρδιές. Στην Ιταλία και στην Ισπανία οι τέσσερις “φυλές” ήταν τα μπαστούνια (bastoni), τα νομίσματα ή δηνάρια (denari), τα σπαθιά (spade) και τα κύπελλα (coppe), που υποτίθεται πως συμβόλιζαν, αντίστοιχα, τέσσερις μεσαιωνικές τάξεις: τους αγρότες, τους εμπόρους, τους ευγενείς και τον κλήρο. Τελικά το σύστημα που επικράτησε ήταν το γαλλικό. Αποτελεί συγκερασμό των παραπάνω, και έχει τριφύλλια (trèfles, ♣), καρά (carreaux, ♦), πίκες (piques, ♠) και καρδιές (coeurs, ♥), οι δε φιγούρες είναι βασιλιάς, ιππότης και υπηρέτης, ενώ αργότερα προστίθεται η βασίλισσα, με αποτέλεσμα η τρίτη σημερινή φιγούρα, ο βαλές, να πάρει χαρακτηριστικά και του ιππότη και του υπηρέτη.
    Και πάμε και στο ζητούμενο.. Σε ποιούς ανθρώπους είναι αφιερωμένες οι φιγούρες.
Οι φιγούρες αυτές παρίσταναν ή αναφέρονταν και συνεπώς πήραν τα ονόματα ηρώων της μυθολογίας ή προσωπικοτήτων της παγκόσμιας ιστορίας, οι οποίοι, πλέον, είναι καθορισμένοι – καθιερωμένοι: Οι τέσσερις βασιλείς είναι οι:

Ιούλιος Καίσαρας (ρήγας καρό)

Καρλομάγνος (ρήγας κούπα)

Δαβίδ (ρήγας μπαστούνι)

Μέγας Αλέξανδρος (ρήγας σπαθί)

Οι τέσσερις ντάμες είναι:

Παλλάδα Αθηνά

Ιουδήθ

Ραχήλ

 και η νεράιδα Αρζίν (δυστυχώς δεν βρήκα κάποια φωτογραφία να βάλω)





οι τέσσερις βαλέδες είναι:

Έκτορας

Λάνσελοτ

 ο Οζιέ και ο Λαϊρ (δυστυχώς ούτε και για αυτούς βρήκα εικόνα)

    Κατά τη διάρκεια της Γαλλικής Επανάστασης, όπως ήταν φυσικό, οι φιγούρες αντικαταστάθηκαν: οι βασιλείς της τράπουλας αντικαταστάθηκαν από φιλοσόφους (Μολιέρος, Λαφονταίν, Βολταίρος, Ρουσσώ), οι ντάμες – βασίλισσες από αρετές και οι βαλέδες από δημοκρατικούς στρατιώτες. Αργότερα επιχειρήθηκε να επιβληθεί μια «αυτοκρατορική» τράπουλα, σε σχέδια του ζωγράφου Δαβίδ, αλλά τελικώς τα παραδοσιακά χαρτιά, αυτά δηλαδή με τους βασιλείς, τις βασίλισσες και τους βαλέδες, επανεμφανίστηκαν το 1813 και επεκράτησαν οριστικά.
    Η παλαιότερη γνωστή ελληνική τράπουλα χρονολογείται στο 1822 και σ’ αυτήν οι τέσσερις ρηγάδες απεικονίζονται με τις μορφές των Αλέξανδρου Υψηλάντη, Οδυσσέα Ανδρούτσου, Γεωργάκη Ολύμπιου και Γεωργίου Καντακουζηνού.
    Η αμέσως επόμενη, χρονικά, ελληνική τράπουλα, που είναι και η πιο γνωστή (δεδομένου ότι θεωρείται η παλαιότερη σωζόμενη) τυπώθηκε το 1829 στην Ουγγαρία, ήταν δέσμη γαλλικού τύπου και είχε ως φιγούρες τις εικόνες των ηρώων της Επανάστασης του 1821. Συγκεκριμένα οι φιγούρες αυτές είναι των: Καποδίστρια (Ρήγας κούπα), Κουντουριώτη (Ρήγας σπαθί), Μαυροκορδάτου (Ρήγας καρό), Υψηλάντη (Ρήγας μπαστούνι), Ελλάδας (Ντάμα κούπα), Αθηνάς (Ντάμα καρό), Καρτερίας (Ντάμα μπαστούνι), Μιαούλη (Βαλές κούπα), Κολοκοτρώνη (Βαλές σπαθί), Μπότσαρη (Βαλές καρό) και Κανάρη (Βαλές μπαστούνι). Τα 11 αυτά σωζόμενα φύλλα μπορεί κάποιος να δει στο Ιστορικό και Εθνολογικό Μουσείο των Αθηνών.


     Καλή υπόλοιπη εβδομάδα να έχουμε εύχομαι!! Α! και όποιος θέλει να μάθει κι άλλα για την τράπουλα ο σύνδεσμος είναι παρακάτω.. ελληνική wikipedia ή αλλιώς βικιπαίδεια!!



Πηγές: http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%A4%CF%81%CE%AC%CF%80%CE%BF%CF%85%CE%BB%CE%B1